Học viện Ngoại giao được thành lập theo Quyết định Số 82/2008/QĐ – TTg ngày 23 tháng 6 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam trên cơ sở nâng cấp Học viện Quan hệ Quốc tế (tiền thân là Trường Ngoại giao - thành lập năm 1959). Học viện Ngoại giao thực hiện chức năng nghiên cứu chiến lược về quan hệ quốc tế và chính sách đối ngoại; đào tạo đại học, sau đại học và bồi dưỡng cán bộ đối ngoại; nghiên cứu, tham mưu tư vấn chính sách đối ngoại cho Bộ Ngoại giao, Đảng và Nhà nước.

Thành tích:

• • Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 1994)
  • Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 1999)
  • Huân chương Độc lập hạng Nhì (năm 2004)
  • Huân chương Hồ Chí Minh (2009)

Đội ngũ cán bộ:

Học viện có tổng số 211 cán bộ và dự kiến sẽ kiện toàn đội ngũ nhân sự với tổng số 350 người. Các cán bộ nghiên cứu và giảng dạy của Học viện phần lớn có trình độ thạc sỹ, tiến sỹ và được đào tạo ở nước ngoài. Hiện có 11 phó giáo sư, 19 tiến sỹ, 59 thạc sỹ của Học viện đang tham gia giảng dạy và nghiên cứu về các lĩnh vực: chính trị quốc tế và ngoại giao, luật quốc tế, kinh tế quốc tế, ngoại ngữ, truyền thông và văn hóa đối ngoại.

Đào tạo

Hàng năm Học viện tuyển sinh 60 sinh viên hệ sau đại học, 450 sinh viên hệ cử nhân với 06 ngành đào tạo: Quan hệ Quốc tế, Luật Quốc tế, Kinh tế Quốc tế, Truyền thông Quốc tế, Tiếng Anh và Tiếng Pháp; 100 sinh viên hệ cao đẳng ngành Quan hệ Quốc tế và khoảng 150 sinh viên hệ vừa học vừa làm ngành Quan hệ Quốc tế. Các đơn vị đào tạo có chức năng như một trường đại học trực thuộc Học viện với các Khoa, Phòng chức năng (xem sơ đồ cơ cấu tổ chức).

Nhằm tăng cường chất lượng đào tạo, Học viện hợp tác với một số Trường Đại học trên thế giới như Đại học Lyon III (Pháp), mời các giáo viên nước ngoài vào giảng dạy ngoại ngữ, các vấn đề về chính sách đối ngoại châu Âu, Hoa Kỳ, vv… Cho đến năm 2010, Học viện đã tuyển sinh 37 khoá đại học chính quy với khoảng 5000 sinh viên, 23 khoá trung cấp với gần 2500 sinh viên và 10 khoá cao học với tổng số 369 học viên, 1 khóa tiến sỹ với 10 học viên, 12 khóa đào tạo hệ tại chức và 5 khóa văn bằng II.

Nghiên cứu:

Học viện tổ chức nghiên cứu, tổng hợp và dự báo chiến lược về tình hình thế giới, quan hệ quốc tế, các vấn đề chính trị, an ninh, quốc phòng, kinh tế, luật pháp, văn hoá và chính sách đối ngoại của các quốc gia và vùng lãnh thổ. Học viện tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng, hoạch định và thực hiện chính sách đối ngoại, xây dựng lịch sử và lý luận quan hệ quốc tế.

Bên cạnh đó, Học viện còn là cơ quan đầu mối trong việc tổ chức và quản lý các hoạt động nghiên cứu khoa học của Bộ Ngoại giao. Học viện đã tiến hành hơn 250 đề tài nghiên cứu quan hệ quốc tế từ cấp nhà nước đến cấp cơ sở. Trong cơ cấu tổ chức của Học viện, Viện Nghiên cứu Chiến lược Ngoại giao trực thuộc Học viện là đơn vị đảm nhận công tác nghiên cứu khoa học với 03 Trung tâm: Trung tâm Nghiên cứu Chính trị và An ninh, Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hội nhập, Trung tâm Nghiên cứu Khu vực và Chính sách Đối ngoại.

Hợp tác quốc tế:

Học viện có quan hệ hợp tác với hơn 80 viện nghiên cứu, trường đại học trên thế giới. Ngoài ra, Học viện là thành viên tích cực của nhiều mạng lưới nghiên cứu trong khu vực và trên thế giới như Mạng lưới các Viện Nghiên cứu chiến lược của ASEAN (ASEAN - ISIS), Mạng lưới Nghiên cứu Đông Á (NEAS), Mạng lưới các Viện Nghiên cứu Đông Á (NEAT), Hội đồng Hợp tác An ninh Châu Á – Thái Bình Dương (CSCAP), vv… Cán bộ của Học viện thường xuyên tham gia các cuộc toạ đàm, hội thảo, hội nghị quốc tế được tổ chức ở nước ngoài. Hằng năm Học viện đón và làm việc với khoảng 60 đoàn học giả, chính khách quốc tế, tham gia khoảng 60 Hội thảo quốc tế. Phòng Hợp tác Quốc tế thuộc Văn phòng Học viện Ngoại giao thực hiện chức năng là đầu mối của Học viện trong hợp tác đào tạo, nghiên cứu, học thuật với các trường đại học, học viện, viện, trung tâm nghiên cứu và các tổ chức liên Chính phủ, phi Chính phủ trong và ngoài nước.

Bồi dưỡng:

Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng cán bộ đối ngoại thực hiện chức năng đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quan hệ quốc tế, chính sách đối ngoại, nghiệp vụ ngoại giao, ngoại ngữ cho cán bộ lãnh đạo, quản lý của các Bộ, ngành, địa phương; cán bộ, công chức, viên chức trong ngành ngoại giao và cán bộ làm công tác đối ngoại của các bộ, ngành và địa phương.

Thông tin, Tư liệu:

Trung tâm Thông tin, Tư liệu thuộc Học viện thực hiện chức năng quản lý, khai thác thông tin về chính sách đối ngoại của Việt Nam, chiến lược, tình hình chính trị, an ninh, kinh tế của các khu vực, các nước trên thế giới và các tổ chức quốc tế; khai thác, phát triển nguồn thông tin trong và ngoài nước Hiện Trung tâm quản lý khoảng 35.000 đầu sách và tài liệu phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu của Học viện và của Bộ Ngoại giao.